www.siap.fora.pl

kg

Xinjiang

Justyna Jaguścik (doktorantka sinologii UW)
wykład połączony z pokazem slajdów

21.I.2009 r. (środa)18.00-20.00
Dawna Biblioteka Uniwersytecka s. 308
Kampus Główny UW

Wstęp wolny

kg

Poniżej prezentuję opis wykładu Justyny:

"Xinjiang w języku chińskim lub Sinciang w języku polskim to Turkiestan Wschodni, od 1955 funkcjonujący jako Xinjiang – Ujgurski Region Autonomiczny. Nazwa chińska oznacza nową rubież lub teren niedawno podporządkowany. Terytorium to przez wieki przechodziło z rąk do rąk. Xinjiang to słabo zaludnione pogranicze i kulturowy tygiel zarazem. Region ten został przyłączony w I w p.n.e. do Chin przez dynastię Han, przeszedł w III w n.e. pod kontrolę Dżurdżenów, a VI w. Turków, w VII w. przejściowo podbity przez dynastię Tang , od VIII w. pod władzą kaganatu ujgurskiego, w XIII – XV w. w imperium mongolskim, w połowie XVIII w. Turkiestan Wschodni podbity przez dynastię Qing, która nadała mu nazwę Xinjiang. W latach 1911 – 1913 teren ten był w praktyce niezależny od władz chińskich, oddziały Chińskiej Armii Ludowo- Wyzwoleńczej zajęły Xinjiang w 1949 roku.

Z geograficznego punktu widzenia Xinjiang to najbardziej na Zachód wysunięta prowincja Chin. Obszar ten obejmuje dwie odrębne krainy - Xinjiang Północny czyli Kotlinę Dżungarską oraz Kotlinę Kaszgarską z pustynią Takla Makan na południu. W centralnej części Xinjiangu, u podnóża północnych stoków Tianshanu leży miasto Urumczi, które tradycyjnie było głównym ośrodkiem administracyjnym prowincji.
Xinjiang to od najdawniejszych czasów miejsce przenikania się kultur Azji Środkowej i Chin. Źródła historyczne wskazują, że właśnie stąd do Chin dotarł buddyzm. Nowa wiara dotarła do Państwa Środka razem z innymi towarami, które były transportowane szlakiem handlowym wiodącym od północnych Indii przez buddyjskie królestwa Azji Centralnej, jak Chotan czy Kucza. Przenikaniu się kultur sprzyjały kontakty handlowe prowadzone wzdłuż Jedwabnego Szlaku. W czasach dynastii Tang do Xinjiangu zaczęły przenikać ludy tureckie: Ujgurowie, Kirgizi, Karlucy. Około 750 r. do regionu dotarł islam, który w XI w. stał się religią miejscowych elit społecznych. W XVII w. do regionu napłynęły nowe ludy – Mongołowie, Tybetańczycy i Mandżurowie oraz kolejne grupy Ujgurów.

W czasach nowożytnych okresy spokoju w życiu społeczno – politycznym należały do rzadkości. Tylko w XIX w. miało miejsce 10 wielkich powstań ludowych. Do dziś region uznawany jest za niespokojny, wystarczy przypomnieć sierpniowe zamachy w Kaszgarze w ubiegłym roku. Stosunki etniczne pozostają napięte – wielu Ujgurów (stanowiących około połowy mieszkańców regionu) opowiada się za zwiększeniem zakresu autonomii regionu bądź za całkowitym uniezależnieniem się od Chin (przykładem tego jest działalność Światowego Kongresu Ujgurskiego z siedziba w Monachium).

W trakcie krótkiego wykładu uzupełnionego pokazem zdjęć wykonanych w 2007 roku podczas niespełna miesięcznej podróży po Xinjiangu będę się starała pokazać geograficzne i kulturalne zróżnicowanie regionu. Podróż przebiegała wzdłuż głównej linii kolejowej prowadzącej do Xinjiangu ze stolicy prowincji Gansu, Lanzhou, z przystankami w najważniejszych miastach północnego Xinjinagu: Turfanie, Kuczy i Urumczi, aż do Kaszgaru. Z Kaszgaru wyruszyłam Szosą Karakorumską, prowadzącą do Pakistanu, nad Jezioro Karakuł, następnie odwiedziłam Yining położony w północnej części Kotliny Dżungarskiej, przy granicy z Kazachstanem. "

JJ